Gebruik

Ginseng is een heilzame plant, waarvan de wortel na een kostbare teeltduur van 4 tot 6 jaar geoogst wordt. Ginseng wordt vooral gebruikt om het lichaam en de geest met elkaar in balans te brengen en/of te houden.

Een typische eigenschap van ginseng is de zogenaamde adaptogene werking; het zichzelf aanpassend aan elke omstandigheid. Hierbij wordt het functioneren van vrijwel alle organen en klieren in het lichaam in balans gebracht met het functioneren van het CZS (=Centraal Zenuw Stelsel).

In de Westerse wereld wordt ginseng meestal in de vorm van tabletten, capsules of drankjes ingenomen voor alledaags lichamelijk ongemak. Maar ook voor het helpen bij stresssituaties, het geven van extra energie en het bevorderen van het natuurlijke afweersysteem.

Ook wordt ginseng in toenemende mate op de huid toegepast via cosmetische producten als zalf, bodylotion en shampoo. De aldus op de huid aangebrachte ginsenosiden, worden diep in het huid- en spierweefsel opgenomen en komen zelfs in de bloedbanen terecht.

Wettelijk verplichte opmerking: Ginseng wordt gezien als een voedingssupplement en mag niet als vervanging voor een gevarieerde voeding gebruikt worden.

Goed voor

Voedingssupplementen, waaronder ook Euro Ginseng, die een gezondheidsclaim op hun product willen zetten, hebben vanaf vrijdag 14 december 2012 alleen nog de keuze uit 222 claims die wetenschappelijk zijn bewezen. Op die dag wordt namelijk de Europese lijst van generieke gezondheidsclaims van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) van toepassing. Zie: http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/claims/index_en.htm

Als Ginseng er voor zorgt dat het functioneren van organen en klieren in balans wordt gebracht met het Centraal Zenuw Stelsel , dan resulteert  dit in het lichaam indirect weer positief op een veelheid van alledaagse problemen.

Van ginseng is bekend dat het:

1) relatief eenvoudig vast te stellen / te meten:

• helpt bij de verlaging van het cholesterolgehalte ⁴⁾¹⁴⁾                                                   
• zorgt voor een natuurlijke bloedsuikerspiegel^7)14)15)
• goed voor de bloeddruk ⁸⁾
• verzachtende invloed op luchtwegen ¹²⁾¹³⁾
• verzachtende invloed op het hoofd

2) relatief complexer vast te stellen / meer algemeen:

• ondersteunt het afweer- en immuunsysteem ^2)12)13)15)
• verbetert het geheugen en concentratie ^{3)5)6)9)11)15)}
• opvliegers, prikkelbare gevoelens en bij menstruatieklachten
• bevordert een natuurlijke, gezonde slaap ⁵⁾
• geeft meer energie, helpt prestaties te verbeteren^5)6)15)

3) complex vast te stellen / algemeen:

• minder stressgevoelig / bij spanning en inspanning¹⁾
• voor een gezonde prostaat
• versterkt zowel inwendig als uitwendig bij ouderdomsverschijnselen ⁶⁾¹⁰⁾
• algeheel welbevinden ^5)6)10)
• alledaagse problemen ^{5)9)10)12)13)}

Voor literatuur verwijzingen zie onderzijde van deze pagina.

Tot dusver is er bij de EFSA nog geen wetenschappelijk dossier voor ginseng ingediend. Dit betekent dat er daarom ook nog geen enkele gezondheidsclaim voor ginseng is goedgekeurd in de EU. Momenteel is het echter zo dat de Europese Commissie nog geen besluit heeft genomen over kruiden en kruidenpreparaten. Dat betekent dat gezondheidsclaims bij kruiden nog gebruikt mogen worden onder de algemene voorwaarden dat deze niet misleidend zijn. Medische claims waren en blijven dus verboden en voor ginseng specifiek zijn vanwege voorgaande ook geen gezondheidsclaims meer toegestaan.

Het enige wat in Nederland nog richting consument gecommuniceerd mag worden, voor een product als ginseng, zijn de toegestane bewoordingen, die zijn vastgelegd in de Indicatieve lijst gezondheidsaanprijzingen die is opgesteld door de Keuringsraad KOAG/KAG (zie: http://www.koagkag.nl ). Deze lijst bevat circa 1.000 algemene gezondheidsclaims die als richtlijn dienen voor het vervaardigen van reclame uitingen. Deze lijst is opgesteld om inzichtelijk te maken waar de grens ligt tussen toegestane en niet-toegestane claims. Voor gezondheidsproducten, zoals ook ginseng, mogen dus alleen bewoordingen gebruikt worden die zich richten op het bevorderen of in stand houden van een goede gezondheid en mogen geen bewoordingen gebruikt worden die genezen, behandelen of voorkomen van een aangetaste gezondheid insinueren.

Foto: In winkels in Azië zijn geen gezondheidsaanprijzingen voor ginseng nodig. Iedereen is daar al overtuigd van ginseng

Historie

Chinezen gebruiken al duizenden jaren ginseng. In het oudste Chinese kruidenboek, de 'Shen Nung Pen T'soa Ching' staat: "Panax Ginseng versterkt de vijf belangrijkste organen, kalmeert de levensgeesten, geeft harmonie voor de ziel, verslaat angsten, verdrijft boze krachten, doet de ogen stralen, opent het gemoed, verheldert de gedachten, en bij langdurig gebruik blijft het lichaam sterk en doet het langer leven." Panax staat voor 'panacee', een middel dat 'goed is voor alles.' In de legenden worden aan ginseng menselijke en goddelijke krachten toegekend.   In het officiële Chinese boek voor TCM staat ginseng als volgt omschreven: "Ginseng is voedend naar de vijf interne organen, het is zoet in smaak, het is niet toxisch, het kalmeert en stabiliseert de geest, voorkomt angsten, verwijdert kwade Qi (pathogene factoren), zorgt voor behoud van gezichtsvermogen, opent het hart, verhelderd de geest, behoud het geheugen, draagt bij aan wijsheid en langdurig gebruik van Ginseng zal de veerkracht van het lichaam verbeteren." Overtuigd van de werking van ginseng, stelde Zhang Zhong-Jing, de vader van de TCM, in de 3e eeuw vanaf de jaartelling enkel nog kruidenformules samen met ginseng als primair tonicum aan de basis. Vanaf die tijd steeg het gebruik van de enkel nog in het wild groeiende Ginseng enorm. Het duurde dan ook niet erg lang voordat de wilde ginseng erg schaars werd. Vanaf dat moment is men in China begonnen om ginseng op kleine schaal zelf te gaan telen, waardoor de teelt van ginseng dus al meer dan 1700 jaar plaats vind.

Oorsprong

In het wild groeit het relatief kleine ginsengplantje op hellend terrein, in een droge zanderige bodem en in dichte loofbossen. Van nature komt ginseng zowel in Noord-Oost China, Noord-Korea en Siberië voor, maar ook aan de andere kant van de aardbol, namelijk op het grensgebied van Canada en Amerika.

De Aziatische ginseng wordt Panax CA Meyer genoemd (in de volksmond: Koreaanse Ginseng, stimulerende soort) en de Noord-Amerikaanse soort; Panax Quinquefolium (in de volksmond: Amerikaanse ginseng, regulerende soort).

De uit het wild geoogste wortelen kunnen bijzonder oud worden, maar zijn zeer zeldzaam geworden. Hierdoor is de waarde van een wilde ginseng wortel meer dan zijn gewicht in goud waard. Om deze redenen is ruim 50 jaar geleden begonnen om ginseng als cultuur gewas te gaan telen. Hierdoor wordt ook het uitsterven van in het wild groeiende ginseng voorkomen.

Foto: wilde ginseng wortel die zijn gewicht meer dan in goud waard is

Yin en Yang

In eerste oogopslag zijn de ginsengplanten en de wortels afkomstig uit Azië identiek aan die afkomstig uit Noord-Amerika. Vanuit de TCM-leer (=Tradionele Chinese Medicijnen) worden ze echter als elkaars tegenovergestelde beschouwd.

Yin is koude of koele energie. De Amerikaanse ginseng wordt daarom gebruikt bij teveel aan Yang of een tekort aan Yin.

Yang is heet of verwarmende energie. De Koreaanse ginseng wordt gebruikt bij mensen die te veel yin en te weinig yang hebben.

Bij het gebruik in de Westerse wereld wordt er tussen beide soorten ginseng minder onderscheid gemaakt. Met name wordt hier de als meer stimulerende Koreaanse ginseng voorgeschreven, terwijl de meer kalmerende en regulerende Amerikaanse ginseng wellicht beter zou passen in de huidige, jachtige maatschappij waarin we leven. 

Globaal kan gesteld worden dat zowel de Koreaanse als de Amerikaanse ginseng dezelfde werkzame componenten bevatten, maar alleen in een onderling verschillende verhouding qua hoeveelheid. Hieruit kan de vergelijkbare als ook de tegengestelde werking (deels) verklaard worden. 

Actieve componenten

Typerend voor de ginseng soorten van de Genus Panax is het voorkomen van zogenaamde ginsenosiden; de werkzame componenten van ginseng. Deze ginsenosiden zijn tryterpeen-glycosiden van het dammaraantype:

Elk van de actieve componenten kent z'n eigen werking. Ginseng bevat elkaar tegensgesteld werkende ginsenosiden. Zo heeft bijvoorbeeld ginsenoside Rg1 een stimulerende werking en ginsenoside Rb1 een rustgevende, kalmerende werking. 

Het blijft echter het totaal van de ginsenosiden en andere bestanddelen van de ginseng wortel, die de specifieke adaptogene werking van ginseng bewerkstelligen en ervoor zorgen dat de werking nimmer boven het natuurlijk optimale gaat. 

Literatuur

Waarschijnlijk is ginseng het meest wetenschappelijk onderzochte kruid ter wereld. De onderbouwing voor de hiervoor genoemde werking vindt u hieronder en indien gewenst kunt u een kopie ontvangen van één of meerdere van onderstaande artikelen:

1. Kim et al., 1969, Influence of Ginseng on the Stress Mechanism, Lloydia,Vol.33, no.1, 43-48.
2. Scaglione F. et al, 1990, Immunomodulatory effects of two extracts of Panax Ginseng C.A. Meyer, Drugs Exp.Clin.Res. XVI (10), 537-542.
3. Sorensen Hendrik and Jesper Sonne, 1996, A double-masked study of the effects of Ginseng on Cognitive Functions, Current Therapeutic Research, Vol. 57, no.12, 959-968.
4. Studer W.H., 1995, The use of American Ginseng (Panax Quinquefolium) in the amerlioration of symptoms of HDL Cholesterol deficiency syndrome, and the use of anecdotal evidence in identifying research opportunities in this disease, Proceedings of the Int. Ginseng Conf. - Vancouver 1994, 249-258
5. Dörling E, 1980, Do Ginsenosides influence the Performance? Results of a doub1e blind study, Published in Notabene Medici, Vol. 10, no. 5, 241-246, (translated from German).
6. Knipschild P., 1988, Ginseng Pep of Nep, Een overzicht van experimenten bij ouderen met stoornissen van de vitaliteit, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 123, nr. 1, 123.
7. Vuksan Vladimir et al., 2000, Similar Postprandial Glycemic reduction with escalation of dose and administration time of American Ginseng in Type 2 Diabetes, Original art. Publ. in Diabetes Care, Vol. 23, no. 9, 1221-1226.
8. Vuksan Vladimir et al., 2000, American Ginseng improves Blood Pressure in Type 2 Diabetes, Summary.
9. Attele Anoja S et al, 1999, Ginseng Pharmacology, Multiple constituents and multiple actions, Biochemical Pharmacology, Vol. 58, 1685-1695.
10. Hong Soon Keun, Studies on the safety of Korean ginseng ingested as food substance, Korea Ginseng & Tobacco Research Institute, 199-213
11. Larkin Marilynn, 1999, Surgery patients at risk for herb anaesthesia interactions, The Lancet, Vol. 354, 1362.
12. Scaglione F. et aL, 1994, Immunomodulatory effects of Panax Ginseng C.A. Meyer (G115) on alveolar macrophages from patients suffering with Chronic Bronchitis, Int. J. Immunotherapy X(1),21-24.
13. Scaglione F. et aL, 1996, Efficacy and safety of the standardized Ginseng Extract G115 for potentiating vaccination against common cold and/or influenza syndrome, Drugs Exptl. Clin. Res. XXII(2), 65-72.
14. Yokozawa Takako et al.,1975, Effect of Ginseng extract on Lipid and Sugar metabolism. Metabolic correlation between liver and adipose tissue, Chem. Pharm. Bull., Vol.23 (12), 3095-3100.
15. Vogler B.K. et al, 1999, The efficacy of ginseng. A systematic review of randomised clinical trials, Clin. Pharmacol., no. 55, 567-575.